Rozwój osobisty mieści się w czołówce najważniejszych celów życiowych. Jedną z form dla nieustannej poprawy własnych kompetencji i lepszego zrozumienia potrzeb innych jest działalność wolontariacka. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że tego rodzaju aktywność staje się możliwa również w trakcie kariery zawodowej. Firmy coraz częściej wspierają ideę społecznej odpowiedzialności biznesu i zachęcają swój zespół do zaangażowania się w wolontariat. Przedstawiamy poradnik, który wyjaśni kluczowe kwestie praktyczne i prawne w tym zakresie. Na czym polega pomysł wolontariatu dla pracowników? Jakie przynosi korzyści?
Czym jest i jak działa wolontariat pracowniczy?
Powszechnie przyjęta definicja wolontariatu głosi, że jest to aktywność nieodpłatna, dobrowolna i polegająca na świadczeniu pracy na rzecz wsparcia organizacji pożytku publicznego, lokalnych inicjatyw oddolnych czy poszczególnych osób w potrzebie. Spod pojęcia wolontariatu wyłączono wspieranie członków rodziny. Chodzi tutaj więc o promowanie postawy prospołecznej na rzecz osób i jednostek niespokrewnionych z wolontariuszem.
Działalność charytatywna spotyka się z zainteresowaniem ze strony samych przedsiębiorców. Wolontariat pracowniczy firmy funkcjonuje zgodnie z podaną powyżej definicją. Jedyną różnicę stanowi poziom zorganizowania aktywności i konieczność ustalenia harmonogramu dla osób zatrudnionych. Inicjatywy prospołeczne wymagają pełnej zgody ze strony pracownika. Kryterium dobrowolności pozostaje fundamentem wszelkich form wolontariatu.
Aktem normatywnym, jaki reguluje kwestie wolontariatu jako całości (w tym wolontariatu pracowniczego firmy), jest ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Przedsiębiorca umożliwia osobom zatrudnionym udział w inicjatywach charytatywnych i ustala ramy tej aktywności, aby nie wpływała ona negatywnie na warunki ekonomiczne i organizacyjne zakładu pracy.
Wolontariat pracowniczy w praktyce — kilka konkretnych przykładów
Mnogość opcji udzielania się w wolontariacie wynika ze złożoności życia społecznego. Przykłady konkretnych firm dobitnie pokazują, jak wiele dobrego przynoszą zaangażowani pracownicy, którzy wdrażają w praktyce ważne dla nich zasady. Oto kilka inspiracji do działania, które zebraliśmy z codzienności:
- opieka w ośrodkach pomocy społecznej,
- pełnienie różnorodnych zadań w hospicjum,
- organizacja zajęć w domach dziecka,
- przygotowywanie eventów dla szkół,
- akcje środowiskowe,
- wykonywanie remontów w siedzibie instytucji charytatywnej,
- rozmowa z osobami chorymi w szpitalach,
- dostarczenie paczek świątecznych do najuboższych,
- wsparcie w ośrodkach dla uchodźców.
Wolontariat pracowniczy w praktyce objawia się zaangażowaniem czasu i wiedzy danej grupy osób. Firmy z różnych branż mają możliwość wykorzystania swojej ekspertyzy w ramach wolontariatu, który daje pracownikom mnóstwo opcji rozwoju i integracji zespołowej. Powyższe przykłady nie wyczerpują obszernej listy możliwości, lecz jedynie sygnalizują najpopularniejsze formy pomocy.
Czy wolontariat pracowniczy firmy przynosi jakieś korzyści?
Nieodpłatne świadczenie usług w ramach wolontariatu generuje ogrom pozytywnych skutków nie tylko dla beneficjentów tej metody wsparcia, lecz również dla samych wolontariuszy. Nie od dzisiaj wiadomo, że aktywność prospołeczna kształtuje charakter i pozwala wypracować nawyki, jakie okazują się bezcenne na rynku pracy.
Wszystkie strony zaangażowane w wolontariat pracowniczy firmy doświadczają indywidualnych zalet tego procesu. Przedsiębiorcy cieszą się poprawą własnego wizerunku i zwiększeniem rozpoznawalności marki. Aktywny udział w przedsięwzięciach charytatywnych pieczętuje obecność przedsiębiorstwa na lokalnym rynku i naturalnie przekłada się na wzrost liczby zamówień.
Boost na zaufaniu do marki ma daleko idące skutki wewnętrzne. Renoma podmiotu gospodarczego skutkuje wzmocnieniem motywacji samych pracowników, którzy czują się częścią większej całości i wykazują silniejsze zaangażowanie w wykonywane obowiązki. Wymiernym skutkiem wolontariatu pracowniczego staje się także praktyczne wsparcie osób potrzebujących.
Z punktu widzenia osoby zatrudnionej, praca charytatywna owocuje budową silnych więzi z zespołem i podnoszeniem kompetencji zawodowych. W zależności od specyfiki podejmowanych czynności wolontariusze rozwijają swoje umiejętności w konkretnej dziedzinie i odczuwają zadowolenie z bycia integralną częścią firmowej rodziny. Nie musimy chyba wyjaśniać, jak ogromne ma to znaczenie dla ich efektywności zawodowej.
Kwestie formalne wolontariatu w stosunkach pracodawcy i pracownika
Wiemy już, jak kluczowym elementem odpowiedzialności w biznesie okazuje się wolontariat pracowniczy. Podanej wcześniej przykłady pozwalają wyobrazić sobie zakres możliwości zaangażowania na cele społeczne. Na koniec wspomnimy jeszcze o kilku sprawach formalnych, które wynikają z przytoczonej ustawy i Kodeksu pracy.
Czas poświęcony na wolontariat pracodawca może (lecz nie musi) zaliczyć do przepracowanych godzin służbowych. W praktyce takie rozwiązanie spotykamy dosyć rzadko, ze względu na trudność pogodzenia ciągłości pracy zakładu z aktywnością pracowników na zewnątrz. Dlatego inną formą pozostaje urlop bezpłatny lub dodatkowe, płatne dni wolne. Prawo pracy zakazuje odejmowania dni poświęconych na wolontariat od standardowej puli rocznych dni urlopowych.
Odmowa uczestnictwa pracowników w wolontariacie stanowi ich pełne prawo i nie może spotkać się z niechęcią po stronie kierownictwa firmy. Dokumentacja wewnętrzna określa procedury przystąpienia i zakończenia służby wolontariackiej, a odrębne umowy z instytucją beneficjenta regulują zakres wykonywanych czynności.
Wolontariat pracowniczy firmy to praktyka godna pochwały i wszelkich form zachęty. Inwestycja w działania charytatywne przynosi pokaźną listę zalet i kształtuje przychylność lokalnego środowiska dla podstawowej działalności danego przedsiębiorstwa.