Testament, jako jednostronną czynność prawną, można odwołać w każdej chwili aż do śmierci autora tegoż testamentu.
Odwołanie testamentu – szczegóły
Odwołania woli wyrażonej testamentem, jego autor może dokonać na kilka sposobów. Może taki testament zniszczyć (w tym miejscu warto podkreślić, że równoznaczne ze zniszczeniem testamentu jest zniszczenie wypisu z aktu notarialnego albo zniszczenie protokołu obejmującego treść testamentu allograficznego. Skutków prawnych natomiast nie pociąga za sobą przypadkowe zniszczenie testamentu ani też takie, które miało miejsce pod wpływem groźby skierowanej w stronę testatora. Do odwołania testamentu wymagana jest bowiem własna wola posiadającego pełnię sprawności umysłowej autora testamentu), albo pozbawienie go cech, które bezpośrednio wpływają na jego ważność, np. skreślenie daty lub podpisu, którymi testament bezwzględnie musi być opatrzony, czy też po prostu sporządzenie kolejnego testamentu, opatrzonego chronologicznie późniejszą datą. Wtedy starszy z testamentów automatycznie przestaje być ważny.
Alternatywne metody odwołania testamentu
Można również, do istniejącego testamentu dopisać paragraf stwierdzający o woli jego unieważnienia w całości lub tez w części i np. rozpoczęcia procesu dziedziczenia ustawowego. W tym przypadku nie ma konieczności podawania przyczyn odwołania testamentu. Gwarantują to przepisy Kodeksu Cywilnego o prawie spadkowym. Paragraf taki można sformułować w dowolny sposób, nie jest wymagane używanie konkretnych wyrażeń. Warto jednak wykorzystać słowa o jasnym wydźwięku, np. „anuluję”, „unieważniam”, „odwołuję” lub też „skreślam”, a propos ostatniego z wymienionych czasowników – fragmenty testamentu, jakie chcemy odwołać, można po prostu wyraźnie skreślić. Nie może tego zrobić osoba ubezwłasnowolniona, a jedynie testator posiadający pełną zdolność do czynności prawnych. Wzbogacenie testamentu o taki zapis nazywa się odwołaniem testamentu o charakterze wyraźnym. Jeżeli zapisy zawarte w nowym testamencie (gdy testator wybrał taką właśnie formę unieważnienia poprzedniego) nie odwołują zapisów zawartych w starym testamencie, to za nieważne uznaje się tylko te, które nie dają się pogodzić z zapisami zawartymi w nowym testamencie, np. gdy starszy testament mówi „Mój dom znajdujący się przy ul. Kwiatowej 8 w Warszawie zapisuję w całości mojej córce Ewie Malak”, a wedle treści nowszego, ten sam dom zostaje w całości zapisany synowi testatora – inne zaś pozostają prawnie ważne i skuteczne.
W przypadku odwołania wszystkich lub tylko poszczególnych zapisów testamentu, kolidujących z treścią nowego testamentu, nazywamy odwołaniem testamentu o charakterze dorozumianym. Nie istnieje konieczność odwoływania testamentu w takiej samej formie, w jakiej sporządzono poprzedni. Co za tym idzie, testament ustny, sporządzony w obecności świadków można odwołać np. testamentem notarialnym. Warto pamiętać, że zniszczenie nowego testamentu nie sprawia, że poprzedni znowu staje się ważny.
Pamiętajmy , że testament jest dokumentem mortis causa. Za życia testatora nie posiada więc mocy prawnej, którą zyskuje dopiero po jego śmierci.